Lễ hội là dịp đồng bào các dân tộc trên đia bàn huyện và du khách gần xa đến để giao lưu, gặp gỡ nhau và giới thiệu những nét văn hóa và sản phẩm đặc trưng của các dân tộc vùng cao, trong đó có những món ăn đặc sản của mỗi dân tộc từng vùng.  Hiện nay tại khu vực ẩm thực có khoảng 15 gian hàng, phục vụ ăn uống trong đó không thể thiếu các món ăn đặc sản của đồng bào các dân tộc vùng cao như: lẩu dê, lẩu ngựa, gà đồi, thịt trâu khô, cá bỗng, cá chiên đặc sản lòng hồ thủy điện … Nhưng món thắng cố và mèn mén của đồng bào dân tộc Mông, là một trong những món ăn hấp dẫn để du khách đến Lễ hội tìm hiểu, khám phá và thưởng thức nhiều nhất.  Thắng cố là món ăn đặc trưng truyền thống của người Mông.

Những con ngựa được các nhà hàng đem về phục vụ Lễ hội

Thịt nấu thắng cố theo truyền thống là thịt ngựa, về sau có thêm thịt bò, thịt trâu, thịt dê. Món thắng cố ngựa là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, nhưng ít người biết đến. Vài năm trở lại đây lễ hội phát tiển, món thắng cố mới được nhiều người biết tới.  Tại Lễ hội Lông Tông và Ngày hội văn hóa các dân tộc huyện Lâm Bình năm nay, đồng bào dân tộc Mông ở các xã Xuân Lập, Bình An, đã đem món thắng cố và mèn mén của dân tộc mình đến phục vụ nhân dân và du khách. Đây là dịp để nhân dân địa phương quảng bá với du khách gần xa và tạo ra không gian văn hóa đặc trưng của Lễ hội các dân tộc huyện vùng cao Lâm Bình.

Chị em phụ nữ dân tộc Mông, ở xã Xuân Lập, huyện Lâm Bình, chuẩn bị món mèn mén phục vụ du khách

Để chế biến được món thắng cố, các đầu bếp bản địa phải sử dụng rất nhiều loại gia vị đặc biệt của vùng cao. Cách chế biến cũng khác nhau tùy từng vùng, nhưng đều sử dụng rất nhiều gia vị. Vì vậy, hương vị thắng cố của từng vùng cũng khác nhau.  Ngày xưa cách chế biến thắng cố tương đối khác so với ngày nay. Trước đây,  tất cả thịt và nội tạng ngựa được làm sạch sẽ rồi cho vào chảo luộc chín, thái vuông. Sau đó người ta cho thịt vào chảo rồi cho các loại gia vị vào. Tiết ngựa cũng được luộc chín đặt lên bên trên nồi thịt rồi cho nước xâm xấp vào hầm nhừ. Ngày nay sau khi mổ ngựa, làm sạch sẽ, tất cả thịt và lục phủ ngũ tạng của con ngựa sẽ được ướp gia vị. Thời gian ướp khoảng 15-30 phút là được. Gia vị truyền thống để chế biến gồm muối, thảo quả, địa điền, quế, lá chanh nướng thơm, tán nhỏ. Sau khi xào chín cho nước vào hầm nhừ. Trước khi ăn cho tiết ngựa đã luộc và thái vuông cho vào chảo nấu cùng. Tuy nhiên điều khá đặc biệt khiến cho món thắng cố khá kén khách là mùi vị hơi khó chịu khi lần đầu ăn thử bởi vì nó được kết hợp bởi những gia vị rất đặc biệt của vùng cao.

Những chảo thắng cố  thơm, ngon sẵn sàng phục vụ du khách

Từ trước tới nay, có rất nhiều người nghĩ rằng thắng cố không được sạch sẽ và có mùi, là bởi lòng ngựa chưa được làm sạch. Tuy nhiên mùi vị của món thắng cố, là do các gia vị đặc biệt khi nấu tạo nên. Khi ăn thắng cố, chảo thịt vẫn đặt trên bếp đun, ăn đến đâu múc ra bát đến đó.  Nhấp chén rượu ngô men lá cay nồng, gắp miếng thịt ngựa đã được hầm nhừ cho vào miệng, vị ngọt mềm của thịt ngựa, vị thơm ngai ngái của gia vị thắng cố sẽ tạo nên một mùi vị rất đặc trưng mà không món ăn nào có được. Ăn qua một lần chắc chắn du khách sẽ không thể quên được món ăn này. Bên cạnh thắng cố, bạn có thể thưởng thức mèn mén, đây là một món ăn được chế biến từ những hạt ngô vùng cao. Là loại thức ăn đã nuôi sống người Mông vùng cao bao đời nay. Hiện tại thì mèn mén thành đặc sản vì người Mông nơi đây. Ngoài ra, bạn cũng có thể thưởng thức thêm các món khác.

Nếu bạn có dịp đến với Lễ hội Lồng tông và Ngày hội văn hóa các dân tộc huyện Lâm Bình, bạn nhớ ghé vào các gian hàng ẩm thực cùng thưởng thức món thắng cố và mèn mén của đồng bào dân tộc Mông, để cảm nhận hương vị đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông nơi đây.  

Một số hình ảnh về món thắng cố và mèn mén, tại Lễ hội Lồng tông huyện Lâm Bình