Nhảy lửa là một lễ hội độc đáo, mang đậm bản sắc của dân tộc Pà Thẻn, thể hiện sức mạnh phi thường của người Pà Thẻn, muốn chinh phục thiên nhiên, làm chủ cuộc sống. Để gìn giữ và phát huy giá trị văn hoá đặc sắc, hiện nay, mỗi dịp tết đến xuân về, hay những khi có đoàn khách du lịch đến với Hồng Quang, thì lễ hội nhảy lửa lại được xã Hồng Quang tổ chức. Hoạt động này đã tạo được nhiều ấn tượng, đặc biệt ấn tượng với khách quốc tế khi đến với Hồng Quang và được trải nghiệm các hoạt động của địa phương.

     Trước khi diễn ra Nghi lễ nhảy lửa của đồng bào dân tộc Pà Thẻn, các vị đại biểu đã được theo dõi và thưởng thức các tiết mục văn nghệ với chủ đề mừng Đảng, mừng xuân, mừng quê hương, mừng đất nước đổi mới, và trình diễn trang phục đặc sắc của 06 dân tộc cùng chung sống trên địa bàn xã Hồng Quang, và đặc biệt hơn nữa là các vị đại biểu cùng các du khách cũng đã được thưởng thức Nghi lễ kéo chày: Người thầy dùng một chiếc chày được làm bằng một đoạn gỗ hoặc vầu, có đường kính khoảng 10 cm, dài từ 2,5 - 3m. Sau đó, thầy mo, cầm tay vào chiếc chày, xoay đi xoay lại mấy vòng và niệm thần chú. Cùng đó, hai thanh niên người Pà Thẻn, trai tráng, khỏe mạnh ôm chặt chày ở tư thế đối ngược nhau. Vừa xoay chày, người thầy vừa đọc thần chú, sau đó như có một phép thuật mà không ai có thể diễn tả nổi, chiếc chày khắc tự xoay và nâng lên khỏi mặt đất, mặc dù hai thanh niên ra sức kéo xuống cũng không thể kéo được. Lúc này nhiều thanh niên trai tráng được mời lên sân khấu để cùng nhau kéo chày xuống nhưng cũng không kéo nổi, chỉ khi nào có người bịt tay vào đầu trên hoặc dưới của chiếc chày thì chiếc chày mới chạm đất, khi đó lễ kéo chày kết thúc và cũng là lúc chuẩn bị cho Nghi lể nhảy lửa bắt đầu.

Nhiều thanh niên trai tráng được mời lên sân khấu, để tham gia Nghi lễ Kéo chày.

Nghi lễ kéo chày kết thúc cũng là lúc thầy cúng cùng các thanh niên Pà Thẻn

chuẩn bị cho màn nhảy lửa được mong chờ.

 Với đống than đỏ rực, những người đàn ông với đôi bàn chân đất đã nhảy phá tan đống lửa. Điều kỳ lạ là tất cả những người đàn ông nhảy vào lửa với sức nóng như vậy, nhưng không ai bị bỏng, lúc trở ra họ đều cảm thấy toàn thân nhẹ bẫng và trong người cũng cảm thấy lạnh hơn. Tất thảy họ đều cảm nhận được một sức mạnh vô hình nào đó đã thôi thúc họ nhảy vào giữa đống lửa đang cháy rực kia mà không hề có cảm giác bỏng rát và nguy hiểm đến tính mạng. Mỗi người mỗi cách nhảy lửa, những đốm lửa được hất tung lên trời càng làm cho người xem cũng như du khách cảm thấy thích thú về hoạt động này.

             Với đôi chân trần, những người đàn ông lao vào đống than đỏ rực mà không hề có cảm                               giác bỏng rát hay sợ hãi.

 Nhảy lửa là một hoạt động, mang đậm bản sắc của dân tộc Pà Thẻn, thể hiện sức mạnh phi thường của người Pà Thẻn, muốn chinh phục thiên nhiên, làm chủ cuộc sống. Đây là nét sinh hoạt tinh thần hết sức phong phú và độc đáo của dân tộc Pà Thẻn, chứa đựng những giá trị văn hoá mang đậm nét hoang sơ của miền sơn cước. Để giữ gìn và phát huy những giá trị văn hoá truyền thống này trong những năm gần đây xã Hồng Quang, đã chú trọng mở các lớp học nhẩy lửa cho các thế hệ trẻ.

Nhờ sự quan tâm của Đảng và các dự án bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá phi vật thể, của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, là điều kiện thuận lợi để cho các phong tục tập quán mang đậm bản sắc của dân tộc được khôi phục và phát huy, trong đó có lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn ở xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, có cơ hội được khơi dựng lại, để cho các thế hệ người Pà Thẻn được thưởng thức, tham gia lễ hội truyền thống của dân tộc mình và đây cũng chính là tiềm năng để xã Hồng Quang, phát triển du lịch cộng đồng Homestay trên địa bàn./.