Bánh dày ngày Tết của người Pà Thẻn

Đồng bào dân tộc Pà Thẻn ở thôn Thượng Minh, xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình có phong tục đón Tết sớm hơn các dân tộc khác. Cứ vào cuối tháng Chạp âm lịch hằng năm, cộng đồng người Pà Thẻn bắt đầu ăn Tết với những nghi lễ truyền thống độc đáo. Trong mâm lễ cúng ngày Tết của người Pà Thẻn không thể thiếu được món bành dày.

Thanh niên nam, nữ trong gia đình người Pà Thẻn cùng nhau giã bánh dày làm lễ vật cúng Tết

Người Pà Thẻn thường tổ chức cúng Tết từ sáng sớm ngày 30 Tết, đây là lễ cúng quan trọng với ý nghĩa mời gọi tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu. Từ sáng sớm tinh mơ, tất cả các hộ gia đình đều mổ lợn, mổ gà làm mâm cơm cúng để mời tổ tiên, thân bếp, thần lửa và thần thổ công về ăn Tết cùng gia đình.  Và cúng để tạ ơn trời đất, thần linh đã cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhà nhà ấm no, cầu cho một năm mới mọi sự an lành, con cháu học hành chăm ngoan, làng bản yên vui. Lễ cúng của người Pà Thẻn không quá cầu kỳ như các dân tộc khác, mà chỉ có một con gà, một bát cơm hoặc một bát cháo tùy theo từng họ. Nhưng một món không thể thiếu trong mâm cúng ngày Tết của người Pà Thẻn là bánh dày. Bánh dày được các hộ gia đình lựa chọn từ những loại gạo nếp ngon nhất để làm bánh.

Sau khí giã xong mọi người cùng nhau nặn thành những chiếc bánh dày hình tròn

Bánh dày được làm khá đơn giản, sau khi đồ sôi cho gạo chín thì đem ra cuối giã thật nhiễu sau đó mọi người cúng nhau nặn thành những chiếc bánh hình tròn, có màu trắng trong. Khi làm bánh dày để cúng Tết người Pà Thẻn thường làm một chiếc to và 4 chiếc nhỏ, bánh to có ý nghĩa tượng trưng cho mặt trời còn những chiếc bánh nhỏ tượng trưng cho mặt trăng. Bánh được xếp trồng lên nhau thành hình một ngọn núi từ to lên đến nhỏ.

Người Pà Thẻn chỉ dùng 5 chiếc bánh dày để vào mâm cúng tổ tiến nhưng được xếp trồng lên nhau

Bánh dày được dâng lên cúng tổ tiên, thần linh từ ngày 30 đến ngày mùng 3 Tết, sau khi làm lễ vật cúng Tết xong, cái bánh dày to nhất sẽ được gia đình giữ lại để theo dõi đến khí xuất hiện nấm mốc trên bánh. Vì theo quan niệm của người Pà Thẻn nếu trên chiếc bánh dày xuất hiện mấm màu xanh thì năm đó làm ăn sẽ khó khăn, ruộng nương sẽ mọc nhiều cỏ, xuất hiện nhiều sâu bệnh hại… còn nếu xuất hiện màu hồng hoặc màu đỏ thì năm đó gia đình sẽ làm ăn thuận lợi, may mắn, có nhiều lộc...

Mâm cúng ngày Tết của người Pà Thẻn gồm có một gà, 5 cái bánh dày, một bát cơm và 5 chén rượu

Mỗi dân tộc có một phong tục đón Tết khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến một điều tốt đẹp nhất trong năm mới. Dù cuộc sống của đồng bào dân tộc Pà Thẻn ở thôn Thượng Minh, xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình còn nhiều khó khăn, song những ngày Tết đến Xuân về, tất cả bà con nơi đây đều chuẩn bị mâm cúng với đầy đủ lễ vật truyền thống để dâng lên tổ tiên, thần linh và cầu cho một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa mang tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Hà Khánh - Công Đại

Tin cùng chuyên mục